Verhalen

Wilhelmina's jaren van rust

6 minuten

Alle tijd

Na haar troonsafstand in 1948 besloot Wilhelmina het grootste deel van het jaar op Het Loo te wonen. Ze had nu nog meer tijd om van de Veluwe te genieten. Ze schilderde in de omgeving en maakte tochtjes door het bos en over de heide, per rijtuig of per auto.

Toen Wilhelmina op 28 november 1962 overleed, eindigde een tijdperk. Ze was maar liefst vijftig jaar koningin en maakte twee wereldoorlogen mee. Voor veel oudere Nederlanders uit die tijd was zij ‘hun’ koningin gebleven.

Paleis Het Loo - Mercedes Wilhelmina
De Mercedes Benz
Wilhelmina in de Mercedes Benz bij het defilé in 1956

Een Duitse auto voor een oorlogsvorstin

Na de bevrijding keerde koningin Wilhelmina, die de oorlogsjaren in Engeland doorbracht, terug naar Nederland. Een paar jaar later nam ze afstand van de troon. Haar dochter Juliana werd ingehuldigd als koningin. Wilhelmina besloot een groot deel van het jaar op haar geliefde Paleis Het Loo te wonen. Ze verhuisde naar een paar bescheiden kamers, ver weg van de officiële paleisvertrekken die vanaf dat moment bedoeld waren voor Juliana, de nieuwe koningin.

Nieuwe auto 

Begin jaren vijftig wilde prinses Wilhelmina een nieuwe auto kopen. De stalmeester was ervan overtuigd dat een Mercedes-Benz de beste keuze zou zijn. Maar een Duitse auto lag gevoelig, de bezetting door het Duitse leger tijdens de Tweede Wereldoorlog lag nog vers in het geheugen. Om er zeker van te zijn dat zijn voorstel om een Duitse wagen aan te schaffen door de prinses werd overgenomen, bedacht hij een list. Hij adviseerde Wilhelmina in géén geval een Duitse auto te kopen. Zo’n dringend advies ging volledig in tegen haar sterk ontwikkelde onafhankelijkheidsgevoel. De strategie van de stalmeester slaagde: Wilhelmina gaf meteen opdracht een Mercedes 300-cabriolet aan te schaffen.

Prinses Wilhelmina heeft de groene cabriolet heel veel gebruikt. Hiermee werd ze naar haar schilderswagen gebracht, die daarvoor door haar personeel op een mooie locatie in de omgeving was neergezet. In 1956 nam prinses Wilhelmina vóór Paleis Het Loo een defilé af van Belgische en Luxemburgse oorlogsinvaliden, die in auto’s langs de prinses reden, die zelf in haar Mercedes zat, vóór het toegangshek van het paleis. De Mercedes is te zien in de koetshuizen van Paleis Het Loo.

Koningin Wilhelmina ment zelf tijdens een ritje in de pony tonneau, begeleid door een kamerheer op de fiets (foto: Nationaal Foto Persbureau, 1962)

Mennen op het voorplein

Rondom Het Loo liet Wilhelmina zich per auto vervoeren. Maar ze gebruikte ook nog vaak een rijtuig met koetsier. Ze hield ervan om zelf paarden te mennen. Voor haar zesde verjaardag kreeg Wilhelmina van haar vader een klein rijtuig cadeau met vier Shetlandpony's: Baby, Brownie, Blackie en Puck. Met dit rijtuigje kon Wilhelmina de pony’s zelf leren mennen. Voor de zekerheid zat op het bankje achter de prinses een hulpkoetsier, die de leidsels kon overnemen.

Enkele jaren na hun huwelijk lieten Wilhelmina en haar echtgenoot prins Hendrik de nieuwe stallen en koetshuizen bij Het Loo bouwen. Deze zijn nog steeds te bezoeken en Wilhelmina en Hendriks rijtuigen en auto’s zijn hier te zien. Zoals het ponyrijtuigje (de ponyduc). Maar ook een ander ponyrijtuig, de tonneau. De onderkant van het rijtuigje lijkt op een ton, vandaar de naam. Deze tonneau gebruikte Wilhelmina tot op hoge leeftijd om zelf een pony te mennen.

Wilhelmina opgebaard in de kapel

Afscheid op Paleis Het Loo

Op 28 november 1962 overleed Wilhelmina op Paleis Het Loo. Wilhelmina’s kist werd neergezet in de kapel, die als rouwkapel was ingericht. Voor het paleis stond een lange rij Apeldoorners die afscheid wilden nemen. Naast de kist stonden steeds twee personen als dodenwacht. In de houten vloer van de kapel zijn nog altijd de punaises te zien die de plaats markeerden waarop de dodenwacht moest staan. Op 4 december werd de overleden koningin per auto naar Den Haag gebracht. De begrafenisondernemer had de auto voor deze gelegenheid wit gespoten. Op Paleis Lange Voorhout werd de oud-koningin enkele dagen opgebaard. Ook hier kon het publiek afscheid nemen. Op 8 december reed de witte gala-lijkwagen met de kist naar de Nieuwe Kerk in Delft, waar koningin Wilhelmina werd bijgezet in de koninklijke grafkelder. De witte lijkwagen is te zien in de koetshuizen van Het Loo.