Stadhouder Willem van Oranje

Willem van Nassau wordt geboren in Slot Dillenburg in Duitsland, een van de familiekastelen van de Nassau-familie. Als hij elf is, erft hij van zijn neef René van Chalon veel grond en andere bezittingen, waaronder het prinsdom Orange in Zuid-Frankrijk. Zo komt de titel ‘prins van Oranje’ in de Nassau-familie. Door zijn erfenis is Willem een belangrijk persoon. Keizer Karel V – heerser over onder meer de Nederlanden – wil dat de protestantse Willem zich tot het katholieke geloof bekeert en aan zijn hof wordt opgevoed.

Willem wordt in 1559 door Karel V’s zoon Filips II benoemd tot stadhouder (plaatsvervanger van de vorst) in Holland, Zeeland en Utrecht. In de jaren daarna ontstaat in de Nederlanden steeds meer onvrede over het bewind van Filips II, de streng katholieke koning van Spanje. In 1568 komen de Nederlanden in opstand. Willem is inmiddels weer protestants geworden. Hij wordt een van de leiders van de Nederlandse Opstand (ook wel de Tachtigjarige Oorlog genoemd). Daarom wordt hij later de ‘Vader des Vaderlands’ genoemd. In 1572 wordt Willem van Oranje stadhouder uit naam van de meeste provincies van wat later de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden wordt.

Door Willems rol in de Opstand verklaart Filips II hem vogelvrij; wie hem vermoordt, krijgt een riante beloning. In 1584 wordt Willem van Oranje door Balthasar Gerards doodgeschoten in het Prinsenhof in Delft.

Willem van Oranje trouwt vier keer. Hij heeft in totaal twaalf kinderen die de volwassen leeftijd bereiken.

Weetje: een stadhouder heeft niets met het woord ‘stad’ te maken, maar met het Duitse woord ‘statt’ (‘in plaats van’). Willem van Oranje is eerst stadhouder in naam van (dus in plaats van) de Spaanse koning. Later wordt hij stadhouder in naam van de meeste provincies van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.