Verhalen

Dit doet de museale schoonmaak

Olga Tijink, senior medewerker museale schoonmaak, 7 minuten

De museale schoonmaak is een vak dat veel verder gaat dan stoffen en poetsen. Olga Tijink kent als senior medewerker de collectie tot in detail en weet alles van museale stofzuigers en borstels van dassenhaar. 'Degenen die dit werk doen zijn zorgvuldig, alert en kunnen goed focussen.'

Wat is er museaal aan schoonmaak?

‘Het draait om de behandeling van objecten. Je werkt niet vanuit ‘‘schoon’’, maar vanuit behoud. Dat is een wezenlijk verschil. We leren van restauratoren hoe je met objecten moet omgaan of welke middelen en materialen je kunt gebruiken. We krijgen hier ook trainingen, zodat nieuwe medewerkers snel op de hoogte zijn van wat wel en niet kan’.

Olga Tijink

Jullie zijn eigenlijk de oren en ogen van het paleis.

‘Ja, en we hebben ook een signalerende rol. Als we constateren dat een object meer aandacht nodig heeft dan is er een directe lijn met de verantwoordelijke collega’s. Alles wordt bijgehouden in een soort levend document, zodat we precies weten wat en wanneer het gebeurd is. Die terugkoppeling is van groot belang’.

Welke materialen gebruiken jullie?

‘Lange tijd waren dé middelen plumeaus van struisvogelveren in combinatie met stofdoeken. Maar die zorgen voor te veel schade, je kunt met een plumeau blijven haken of je verplaatst stof. De vervanger is de museale stofzuiger, waarvan je de zuigkracht kunt aanpassen. Borstels met metaal zijn ook uit den boze, die zijn vervangen door borstels van dassenharen met houten handvatten, kwasten eigenlijk. De truc is tegelijkertijd afborstelen en stofzuigen. Schoonmaakmiddelen gebruiken we niet, behalve klamvochtige suède microvezeldoeken voor het plexiglas en de ramen’.

Wanneer maak je eigenlijk schoon?

‘Voorheen maakten we schoon voor tien uur ’s ochtends, voordat de bezoekers kwamen. Daar zaten nadelen aan. In tweeënhalf uur kun je enkele kamers globaal schoonmaken. Ook kreeg de collectie te weinig aandacht. Dat verandert als we open zijn.'

Geen moeite met bekeken worden?

‘Degenen die dit werk doen zijn sowieso zorgvuldig, alert en kunnen uitstekend focussen. Alle teamleden werken rustig en geconcentreerd, ook als bezoekers toekijken. Dat heeft juist een meerwaarde, die zichtbaarheid draagt bij aan de beleving, voegt echt iets toe aan het bezoek.’

'De plafonds stofvrij maken was een heel karwei'

—Olga Tijink

Weten mensen wat er allemaal achter museale schoonmaak zit?

‘Er kwam vanuit collega's een verzoek: maak filmpjes van wat jullie doen. Dat werkte heel goed. Enerzijds leg je vast wat je gedaan hebt, ook het hoe en waarom, anderzijds krijgen anderen inzicht in onze werkzaamheden, konden wij delen wat museale schoonmaak is’.

Wat is het vervelendste om schoon te maken?

‘Die vraag stel je aan de verkeerde, want ik vind alles wat ik doe leuk. Er is niets waarvan ik denk; dat is vervelend, behalve door de regen fietsen’.

Paleis Het Loo - zitkamer Wilhelmina

Ik had kroonluchters als antwoord verwacht.

‘Dat is juist prachtig werk en een fijne klus! Maar ik vind alle objecten, echt zonder uitzondering, iets hebben. Een berenvacht, oude gordijnen. De kroonluchter die boven de grote trap hangt kunnen we trouwens via een katrol laten zakken. Wat ook heel leuk was, was het schoonmaken van ruimtes die klaar waren, dus voor de herinrichting van het paleis. Vooral de plafonds stofvrij maken was een heel karwei. De stofzuigers bleven op de grond, we gebruikten hele lange slangen die aan de steigers vastzaten met klittenband’.

Je krijgt binnenkort de ruimtes in de uitbreiding erbij. Hoe vind je dat?

‘Klopt, de schoonmaakwerkzaamheden zullen toenemen. Daarom wordt het team uitgebreid, ook omdat we verantwoordelijk zijn voor de buitenlocaties, waaronder het restauratieatelier. Het maakt mijn werk nog afwisselender en fijner dan het al was. Ik ben hier echt op mijn plek’.

Dit interview staat in het jaarverslag 2021.