Verhalen

Reigning Queens

Andy Warhol, 8 minuten

Beatrix, de mooiste koningin

De collectie van Paleis Het Loo bevat vier kleurrijke portretten van voormalig koningin Beatrix. Ze maken deel uit van de serie Reigning Queens die Andy Warhol in 1985 maakte. Naast de Nederlandse koningin portretteert hij ook Elizabeth II, koningin van het Verenigd Koninkrijk, koningin Margrethe II van Denemarken en koningin Ntombi Twala van Swaziland. Deze vier vrouwen zijn dan de enige heersende koninginnen in de wereld.

Paleis Het Loo koopt in 1986 een speciale uitgave van deze serie aan. De portretten van koningin Beatrix springen eruit. Volgens Warhol is zij: “the best looking one of the whole bunch!”

Popart

Andy Warhol (Pittsburg 1928 - New York 1987) wordt gezien als een van de beroemdste kunstenaars van de twintigste eeuw. Aan het begin van jaren zestig wordt hij bekend met zijn zeefdrukken met Campbell’s soepblikjes en Coca-Cola flesjes. “I want to be as famous as the Queen of England”, zegt Warhol in 1958. Hij is pionier van de Amerikaanse kunststroming Pop Art. Deze kunstbeweging verheft alledaagse objecten tot kunst. Warhol doet dit door middel van de zeefdruktechniek. Deze druktechniek maakt het mogelijk hetzelfde beeld in grote oplages te reproduceren. In zijn atelier The Factory in New York maakt hij door middel van foto’s portretten van beroemdheden die hij in verschillende kleurcombinaties herhaaldelijk reproduceert. Legendarisch zijn de portrettenseries van Marilyn Monroe, Jackie Kennedy en Elvis Presley. Aan het einde van zijn leven wordt hij op het idee gebracht om vier koninginnen te portretteren.

Conservator Hanna Klarenbeek

Reigning queens

De Amsterdamse galeriehouder George Mulder start in 1983 samen met Warhol het project Reigning Queens. De koninginnen worden persoonlijk benaderd om vervolgens door de ‘Pop-Art King’ in felle kleuren te worden geportretteerd. Koningin Beatrix reageert als enige van de regerende vorstinnen enthousiast op het idee. Warhol gebruikt bestaande foto’s om zijn zeefdrukken te maken. Van koningin Beatrix wordt de officiële staatsiefoto, die Max Koot net na de inhulding in 1980 van de koningin had gemaakt, gebruikt als basis voor het Popart portret.

Unieke serie zeefdrukken

Van iedere koningin maakt Warhol vier portretten, die steeds van elkaar verschillen in kleurstelling en in de eroverheen verdeelde vierkanten en rechthoeken. De toenmalige directeur van Paleis Het Loo koopt in 1986 een complete zestien-delige serie direct vanuit The Factory in New York. Deze serie behoort tot de zogenoemde ‘Royal Edition’. Er zijn maar dertig oplages afgedrukt. Deze ‘koninklijke’ zeefdrukken onderscheiden zich van zeefdrukken uit de andere edities van Reigning Queens doordat de contourlijnen in de portretten zijn geaccentueerd met een laag ‘diamantstof’: fijngemalen stukjes glas die de koninklijke portretten laten glinsteren.

Recent onderzoek heeft duidelijk gemaakt dat Paleis Het Loo als een van de weinige musea in Europa over een complete reeks van zestien zeefdrukken beschikt. De meeste Reigning Queens zeefdrukken zijn namelijk los verkocht en verspreid geraakt over de hele wereld. Andy Warhol wordt daardoor bijna net zo beroemd ‘as the Queen of England’.